Een zachte stem na de begrafenis

In korte tijd ben ik bij twee begrafenissen aanwezig geweest. Dat hoort bij ouder worden; generaties schuiven op en geboorte en dood zijn nu eenmaal onderdeel van de droom die wij 'leven' noemen. Love must die.

Ik ben geen held op dit soort bijeenkomsten, ook niet als het om mensen gaat die buiten mijn binnenste kring stonden; personen en gebeurtenissen uit de buitenwereld worden toch in de binnenwereld ervaren. Ik vind begrafenissen verdrietig, intens en mooi. Ik geniet op een bepaalde manier van de muziek, de liefde, de tranen, de moed, de maskers die voor even af mogen, de woorden, de ongemakkelijke grapjes, de innerlijke reizen en de oneindige opslagruimte van het hart. De diepe emoties van de waarheid des levens worden in een paar uur feilloos aan de oppervlakte gebracht.

Het blijft bijzonder dat we ons in ons leven veelal bezighouden met wat we (nog) willen bereiken, terwijl het enige wat aan het eind telkens weer werkelijk van belang blijkt is Wie we waren. Het illusionaire zoeken tussen 'doen' en 'zijn' wordt keihard doorzien op dagen als deze.

We staan stil en lachen om de bijzondere, speciale momenten die in ons hart staan gegraveerd. En we huilen.
Ik vraag me af waarom we eigenlijk huilen. Is het het gemis en verlies van iets (iemand) die zo lang en zo kort een stukje van jou was? Is het schuld of verdriet dat we nog zoveel hadden willen zeggen of geven? De angst van ons ego dat wij ook een keer eindigen en we niet weten hoe en wanneer? De zwaarte van het besef dat we niet meer kunnen leunen op en het steeds een stukje meer alleen moeten doen? De rauwe rouw die de bodem van onze ziel raakt en zo'n pijn doet dat de tranen ons willen verlaten? Is het medeleven met de nabestaanden? Is het projectie van je eigen verdriet die er nu even ongegeneerd uit mag? Of is het misschien het weten dat we de ander niet meer kunnen horen, voelen en zien? De ander leeft voort in ons hart en onze gedachten. Maar dat was ook al 'slechts' zo toen hij of zij nog wel fysiek nabij was. Sluit je ogen en de ander is er.

Ik huil omdat ik graag huil, terugdenk aan de andere gestorvenen en ook omdat ik bang ben om mijn dierbaren in dit leven niet meer te kunnen aanraken. Ik besef me op dit soort momenten dat ik nooit genoeg zal liefhebben, vergeven of delen, simpelweg omdat ik - ten opzichte van wie ik werkelijk ben - nog beperkt ben in lichaam en tijd. Maar ik huil ook uit iets van wat lijkt op nieuwsgierigheid. Hoe zal het leven zijn na de fysieke dood van het lichaam? Hoe rustig zal het zijn zonder de begrenzing en beperking van ruimte en tijd? En waar in het universum zal ik zijn? Zal er überhaupt verschil zijn? Wat zal ik me her-inneren en wie of wat ga ik straks zijn? Ik ben benieuwd waar de ander nu is en hoe licht licht is. Ik glimlach.
Ja, begrafenissen staan bol van momenten van jezelf verliezen en jezelf herpakken. In die zin is een begrafenis niets anders dan het leven zelf. Het kleine is het grote. Ook dat zie je letterlijk terug in deze paar uurtjes: iedereen krijgt op een of andere manier de begrafenis zoals hij of zij zelf was. Rustig, luidruchtig, stijf, warm, zakelijk, sober, vrij of stil. Het is allemaal oké en een waardig uiten van een dappere ode aan het leven.

Na afloop is er bezinning, vieze koffie, droge cake en de gebruikelijke lange stoet van het condoleren. Ik vraag me af waarom dit altijd op deze manier gaat? Waarom niet met cola, patat en een grote, korte, intense familieknuffelkring waarin alle opgebouwde spanning en liefde samengeperst en helend overgegeven worden aan zij die het het meest nodig hebben?

Alles kent een einde. We gaan allen alleen en samen naar huis, eten gemakkelijk, geven onze dierbaren 's avonds een extra grote knuffel of liefdevolle gedachte en nemen ons wederom voor om meer te genieten van het samenzijn. We kijken terug naar een waardige dag en bidden voor diegene die het het zwaarste hebben. We gaan naar bed en vlak voordat de slaap ons komt halen horen we een zacht stemmetje in de bodem van ons hart:

Liefde, dankjewel dat jij er was!